الأربعون حدیثا (علامه مجلسی) (کتاب)

مؤلف

محمدباقر بن محمدتقى بن مقصودعلى مجلسى (1037/1038- 1110/1111 ق)، مشهور به علامه مجلسى و مجلسى ثانى، فقیه، محدث، متکلم و شاعر متخلص به مشتاق، شیخ‎الاسلام اصفهان و از دانشمندان بزرگ اواخر حکومت صفوی است. پدر او مولی محمدتقی (مجلسی بزرگ) یکی از مفاخر و بزرگان و اعلام شیعه بود. کتاب بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار( ع) او، گسترده‌ترین کتاب حدیثی شیعه است که در طول چهل سال تدوین شده است. از دیگر آثار ایشان، حلية المتقين و زاد المعاد را می توان نام برد. از جمله اساتید ایشان، محمدتقی مجلسی ، ملا صالح مازندرانی، فیض کاشانی ، سید علی خان مدنی ، ملا خلیل قزوینی ذکر شده است.

نگارش اربعین، پیشینه ای بس دراز دارد و سنت اربعین نویسی، ازقرنهای نخستین تاریخ اسلام آغاز شده است. این سنت، برخاسته ازفرمایش پیامبر گرامی اسلام است که فرمود:

من حفظ من امتی اربعین حدیثا مما یحتاجون الیه من امر دینهم،بعثه الله یوم القیامه فقیها عالما. (1)

دانشمندان مسلمان، بر مبنای حدیث فوق، نگارش چهل حدیث را به عنوان یکی از اصول ارزشی قابل اهتمام، مد نظر قرار دادند ونگاشته شدن صدها کتاب (اربعین) در دهها موضوع اعتقادی، اخلاقی،عبادی و... بهترین گواه این عنایت و اهتمام است.

نظر علامه در مورد اربعین حدیث

علامه مجلسی هم بر این عقیده است که حدیث اربعین، به طورمستفیض از طریق خاصه و عامه نقل گردیده و حتی به حد تواترمعنوی هم رسیده است.

الاربعون حدیثا

علامه محمد باقر مجلسی (م 1110 یا 1111ق) که موضوعات اصول دین، فروع دین، خطب و مواعظ با شرح و بیانی کافی به عربی آن را به نگارش در آورده است وی همچنین اربعین دیگری در امامت به فارسی دارد که هر دوکتاب، بارها به چاپ رسیده است .

منابع

نادعلی عاشوری تلوکی، چهل حدیث نویسی و حدیث الاربعین، فصلنامه علوم حدیث، شماره 14، زمستان 1378؛ صص 139-154.

منابع برای مطالعه بیشتر

سایت بنیاد علمی پژوهشی علامه مجلسی.