آیه بَعث

از دانشنامه‌ی اسلامی


(آيه دال بر هدفدار بودن خلقت انسان)

آيه 115 سوره مومنون را آيه "عبث " و نيز آيه "بعث" مى گويند.

وجه نامگذارى آن به کار رفتن کلمه "عبث" و دلالت اين آيه بر بعث و قيامت است.

«أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاكُمْ عَبَثًا وَأَنَّكُمْ إِلَيْنَا لَا تُرْجَعُونَ»

آيا پنداشته ايد که شما را بيهوده آفريده ايم و شما به نزد ما بازگردانده نمى شويد؟

آيه شريفه بر اين دلالت دارد که افعال الهى معلل به غرض است؛ يعنى افعال الهى از روى حکمت و مصلحتى که به بندگان بازمى گردد، صورت مى گيرد؛ زيرا ذات خداوند سبحان غنى بالذات است به اين ترتيب که: يکى از افعال الهي، خلقت اين عالم است و اگر چنانچه بدون غرض بود، عبث و لغو پيش مى آمد و اين عمل قبيح و صدور قبيح از حق تعالى محال است.

و نيز بر قيامت و معاد دلالت دارد؛ زيرا اگر معاد و بعثى در کار نباشد، زندگى دنيا عبث و بيهوده خواهد بود؛ چون زندگى اين جهان با تمام مشکلاتى که دارد و با اين همه تشکيلات و مقدماتى که خدا براى آن چيده، اگر صرفاً براى همين چند روز باشد پوچ و بى معنا خواهد بود.

اين آيه همچنين بر عدل الهى و تنزيه خداوند از فعل قبيح دلالت دارد.

منابع

  • پایگاه مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی.
قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن