آيه مشيت

از دانشنامه‌ی اسلامی

آیه 23 و 24 سوره كهف/ 18 را كه بر گفتن انشاءاللّه تأكید كرده است، «آیه ‌مشیت» یا «آیه استثنا» گفته‌اند:

«وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِكَ غَدًا.إِلَّا أَن يَشَاء اللَّهُ وَاذْكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَ قُلْ عَسَى أَن يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدً»

هرگز مگوی : فردا چنین می کنم،مگر خداوند بخواهد و چون فراموش کنی ، پروردگارت را به یادآور و بگو:، شاید پروردگار من مرا از نزدیک ترین راه هدایت کند

[18–23] (مشاهده آیه در سوره)


بنا به نقلى در شأن نزول این آیه، هنگامى كه قریش نزد رسول خدا صلى الله علیه و آله آمدند و از داستان اصحاب كهف و ذو القرنین جویا شدند، پیامبر بدون گفتن انشاءالله فرمود: فردا بیایید تا پاسخ شما را بگویم و فرداى آن روز تا مدتى جبرئیل نیامد و پس از گذشت مدتى، آیه 23 و 24 سوره كهف/ 18 نازل شد.

شیخ طوسى پس از نقل این شأن نزول، آن را نادرست مى‌داند.

پانویس

  1. الاتقان، ج‌ 1، ص‌ 329.
  2. الروض ‌الانف، ج‌3، ص‌171.
  3. نورالثقلین، ج3، ص254؛ الدرّالمنثور، ج5، ص‌376 و 377.
  4. التبیان، ج‌7، ص‌30.

منابع

  • علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد1، ص401.
قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن