تولد و خانواده
هانیه توسلی 17 خرداد 1358 در همدان و به گفته خودش در یک خانواده هنردوست متولد شد، هانیه چهار خواهر دارد. خواهر بزرگترش هما مدتی در یک مجله منتقد بود و در حال حاضر کار ترجمه انجام می‌دهد. خواهر دیگرش مهسا جراح مغز است. یک خواهر دیگر دارد به نام هدیه که در آمریکا خواننده است و خواهر کوچکش در رشته طراحی شهری تحصیل کرده است. هانیه توسلی از ۱۷ سالگی کار تئاتر عروسکی را به صورت آماتور در همدان شروع کرد.
تحصیلات
هانیه توسلی بعد از گرفتن دیپلم علوم تجربی خود در سال ۱۳۷۸ برای تحصیل در رشته تئاتر در دانشگاه آزاد اسلامی به تهران آمد. او دارای مدرک کارشناسی ادبیات نمایشنامه‌نویسی است.
شروع فعالیت جدی در سینما
هانیه توسلی دختر معصوم سینما فعالیت جدی خود را با یک سریال تلویزیونی به نام غریبه آغاز کرد. غریبه از توسلی چهره قابل قبولی به نمایش گذاشت و راه او را برای ورود به سینما هموار و هموارتر کرد.
توسلی: «آقای جیرانی یک کار کوتاه از من دیده و پسندیده بود و دعوت کرد که در شام آخر بازی کنم و من هم با اینکه تصویربرداری این فیلم با غریبه همزمان بود پذیرفتم.» به این ترتیب وی فعالیت سینمایی خود را در سال 1380 با بازی در فیلم «شام آخر» ساخته فریدون جیرانی آغاز کرد.
بعد از تجربه بازی در فیلم «شام آخر» و فیلم ناموفق «اثیری» موفق شد در فیلم «گاهی به آسمان نگاه کن» به کارگردانی کمال تبریزی بازی کند این فیلم کاندید 5 سیمرغ بلورین شد که البته موفق به کسب هیچکدام نشد.
سالها در یک‌قدمی سیمرغ
هانیه توسلی مسیر پیشرفت را خیلی زود طی کرد به طوری که تنها یک سال بعد از شروع کار حرفه‌ای در سینما یعنی سال 1381 توانست نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای فیلم «شبهای روشن» به کارگردانی فرزاد موتمن شود. در حالی که در بیست و یکمین جشنواره فیلم فجر، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن حق مسلم او بود، جایزه را نیکی کریمی گرفت. او همچنین برنده تندیس بهترین بازیگر زن برای همین فیلم در جشن خانه سینما شد.
.هانیه توسلی که در این فیلم با مهدی احمدی همبازی می‌باشد می‌گوید: «این فیلم را دوست دارم. شیوه بازی‌ام را در این فیلم می پسندم. چیزی بود که می خواستم. موقعیت این دختر به من خیلی نزدیک بود. بعد از آن هم شام آخر را دوست دارم چون اولین تجربه سینمای‌ام قلمداد می‌شد.»
توسلی در مورد بازی‌اش می‌گوید: «من اصلا بازی خودم را قبول ندارم و هنوز آن نقشی را که باید بازی کنم نکرده‌ام. نقشی که بتوانم حداکثر توانایی‌هایم را در آن به نمایش بگذارم. البته یک فیلم از این قضیه مستثنی است و آن هم فیلمی نیست جز «شبهای روشن» به کارگردانی فرزاد موتمن. به شبهای روشن ساخته فرزاد موتمن تعلق خاطر زیادی دارم.»
فیلمنامه این اثر برداشتی آزاد از داستان «شبهای روشن» اثر داستایوفسکی است. در ابتدا واکنش منتقدین نسبت به فیلم چندان مثبت ارزیابی نشد. ماهنامه سینمایی فیلم، شبهای روشن را زجرآور، کسالت‌بار و مزخرف خواند. اما پس از اکران عمومی و استقبال تماشاگران، فیلم در مطبوعات و بین منتقدان تبدیل به یک فیلم هنری شد که طرفداران خاص خود را داشت و بنا به گفته برخی از منتقدان سینما هنوز یکی از بهترین آثار فرزاد موتمن شناخته می‌شود.
توسلی گریمش در فیلم مطرح و محبوب شبهای روشن را دوست ندارد: «فیلم شبهای
روشن را خیلی دوست دارم اما از گریم آن خیلی بدم می‌آید چون کار سومم بود و تازه بازیگر
شده بودم حتی جرات نداشتم بیان کنم.»
هانیه توسلی سال بعد نیز برای فیلم «جایی برای زندگی» بار دیگر کاندید بهترین بازیگر مکمل زن در بیست و سومین جشنواره فیلم فجر شد اما باز هم آن را دریافت نکرد.
هانیه توسلی در فیلم «کافه ستاره» به کارگردانی سامان مقدم یکی از سه شخصیت اصلی است، این فیلم داستان زندگی سه زن را در سه قسمت مختلف روایت می‌کند و یکی از فیلم‌های مورد علاقه و محبوب برخی منتقدان از جمله مسعود فراستی منتقد سرشناس و مطرح ایرانی است، او این فیلم را ستوده است.
وی برای بار سوم و به صورت متوالی نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن برای فیلم «زمان می‌ایستد» اثر علیرضا امینی در جشنواره بیست و چهارم فیلم فجر شد و باز هم در رسیدن به آن ناکام ماند.
بازی در تلویزیون
هانیه توسلی در سال 1385 بار دیگر به تلویزیون بازگشت و در سریال وفا به کارگردانی محمد حسین لطیفی ایفای نقش کرد. حضور هانیه توسلی به عنوان بازیگر چهره و محبوب سینما، در این سریال‌ها بر مخاطب و اعتبار آنها افزود. بعد از آن نیز در سال 86 در سریال میوه ممنوعه به کارگردانی حسن فتحی در مقابل علی نصیریان بازی کرد که آن سریال هم بسیار پرمخاطب بود. این سریال برای پخش در ماه رمضان از شبکه دو ساخته شده بود. سپس در سال 88 در سریال طنز «شمس العماره» نقش اصلی داشت، این سریال به عنوان تقلیدی از یکی از بهترین سریال‌های تاریخ تلویزیون ایران دائی جان ناپلئون یاد شده است. او در این سالها در کنار کارهای تلویزیونی همچنان به بازی در فیلم‌های سینمایی ادامه داد.
توسلی بار دیگر در سال 1389 برای فیلم «ندارها» به کارگردانی محمدرضا عرب، کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن از بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر شد و باز هم در حسرت سیمرغ ماند.
و بالاخره سیمرغ!
توسلی بالاخره برای بازی در فیلم «دهلیز» سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن را به چنگ آورد. دهلیز فیلمی قابل قبول از بهروز شعیبی بود که نخستین تجربه کارگردانی سینمایی بلند خود را پس از سالها ساخت تله فیلم، پشت سر گذاشت.
هانیه توسلی بازیگر نقش اول زن فیلم دهلیز در این فیلم نقش زنی را بازی می‌کرد که همسرش به جرم قتل غیرعمد در آستانه قصاص است و وی همه تلاشش را می‌کند تا هم رضایت اولیای دم را بگیرد و هم زندگی‌اش را اداره کند.
این بازیگر جوان با گریمی بسیار خوب، بازی قابل قبولی ارائه داد و یکی از نقاط قوت این فیلم محسوب می‌شود.
هانیه توسلی موفق به دریافت سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن از سی و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر شد.
هنگامه قاضیانی که خود نیز بازیگر سینما است، جایزه هانیه توسلی را به وی تقدیم کرد.
هانیه توسلی در همان سال در فیلم دیگری به نام «به خاطر پونه» به کارگردانی هاتف علیمردانی حضور داشت، او در این فیلم نیز بازی خوبی ارائه داد اگرچه در جاهایی غلو شده به نظر می‌رسید.
این فیلم بخاطر داشتن موضوعی با تم خیانت با وجود ساختار مناسب و روایت جذابش از حضور در بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر باز ماند، چرا که مسئولان برگزاری جشنواره تصمیم گرفته بودند فیلمی با موضوع خیانت در جشنواره حضور نداشته باشد.
هانیه توسلی در این باره می‌گوید: «متأسفانه در حق فیلم «به خاطر پونه» خیلی ظلم شد. چون این فیلم در بخش مسابقه نبود و به‌نظرم اگر این فیلم در بخش مسابقه بود آقای فرهاد اصلانی می‌توانست از کاندیداهای اصلی تصاحب سیمرغ باشد.»
هانیه توسلی بار دیگر در فیلمی از بهروز شعیبی کارگردانی که طلسم سیمرغ او را شکسته بود بازی کرد. او در مورد بازیش در «سیانور» می‌گوید: «اولین کاری که برای درک شخصیت می‌کنم این است که خود را جای آن شخصیت می‌گذارم. کتاب‌هایی از بانوان زندانی در قبل از انقلاب را مطالعه کردم. آنها آرمانی داشتند که برای رسیدن به آن حاضر بودند جانشان را بدهند ولی جامعه امروز فرق دارد. در آن برهه از زمان فضای ملتهب سیاسی وجود داشته ولی حالا جوانان و جامعه منفعل هستند.»
آثار هانیه توسلی در تئاتر
نامه‌های عاشقانه از خاورمیانه (کیومرث مرادی، ۱۳۹۵)، مرثیه‌ای برای کتابسوزی‌ها (علی اتحاد، ۱۳۹۳) قرار (سیامک احصایی، ۱۳۹۲)، آمدیم نبودید رفتیم (رضا حداد، ۱۳۹۱)، جیره بندی پرخروس (علی نرگس نژاد، ۱۳۹۰)، پروفسور بوبوس (آتیلا پسیانی، ۱۳۸۹، پدر (نصرالله قادری)، قرمز و دیگران (محمد یعقوبی)، گل‌های شمعدانی (محمد یعقوبی)
توسلی برای نمایش «گل‌های شمعدانی» کاندیدای دریافت جایزه شد. وی همچنین در نمایش «خشم و هیاهو» بازی متفاوتی از خود به نمایش گذاشت.
توسلی در مورد بازی‌اش در سینما، تئاتر و تلویزیون می‌گوید: «تنها دوست دارم در کار خوب بازی کنم، فقط همین. انتخاب‌هایم در تئاتر، سینما و تلویزیون به این خلاصه می‌شود که بازی من در شکل دادن به اثری شایسته، نقشی مثبت داشته باشد. در این سالها سعی کرده‌ام واقعی بازی کنم، چرا که از بازی اغراق شده خوشم نمی‌آید.»
زندگی و علایق شخصی
هانیه توسلی از جمله بازیگران فعالی است که در صفحات شخصی‌اش تمایل زیادی به معرفی کتاب دارد. اصلا یکی از علایق خودش کتاب خواندن و فیلم دیدن است. او به این پرسش که غیر از کتاب خواندن و فیلم دیدن کدام تفریحات را دوست دارد، می‌گوید: «خوردن و خوابیدن و مسافرت. عاشق ایرانم و هنوز خیلی از ایران است که دوست دارم ببینیم.»
هانیه توسلی در پاسخ به این سوال که آیا با مساله آمدن خواستگار هم مواجه بوده می‌گوید، به معنای مرسوم که سینی دست بگیرد و چایی بیاورد تجربه داشتن خواستگار نداشته اما پیش از بیست سالگی و زمانی که در همدان بوده چند نفری اجازه او را از مادرش خواسته‌اند. وی هم اکنون مجرد است.
هانیه توسلی برای مرگ گربه‌اش در صفحه شخصی‌اش پستی گذاشت که با واکنش‌های عجیب رسانه‌ها و مردم همراه شد. او می‌گوید: «گربه در خانه ما خیلی مهم بود. در زیرزمین یک کرسی قدیمی داشتیم که گربه‌ها زیرش جمع می‌شدند و زاد و ولد می‌کردند. شیشه زیرزمین شکسته بود و آنها راحت می‌رفتند و می‌آمدند. ما هم به گربه‌ها غذا می‌دادیم و زندگی خوبی کنار ما داشتند. من الان هم شش گربه دارم البته هیچکدام از آنها پرشین‌کت نیستند و من گربه‌های خیابانی را نگه می‌دارم.»
