زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه

حصارک

حصارک \ hesārak\ ، یا حصارک جماران، حصارک شمیران و حصارک تجریش، در گذشته روستا و امروزه (1388 ش) محله‌ای در دوکیلومتری شمال شرقی تجریش، واقع در محدودۀ منطقۀ 1 شهرداری تهران. 
حصارک در دورۀ قاجارآباد بوده، و از تابستانگاههای مردم تهران به‌شمار می‎رفته است. در منابع از این ده با نامهای درۀ جنی، جن‎دره و یا مزرعۀ تنگ‎دره نیز یاد شـده است (نک‍ : اعتـمادالسلطنه، 10، 496؛ بلاغی، 41؛ معتمدی، 373).
اقتصاد آبادی حصارک برپایۀ کشاورزی و باغداری استوار، و محصولات آن غلات، بنشن و انواع میوه بود. این آبادی در سالهای میانی دهۀ 1330 ش، 270 تن، و در سرشماری 1335 ش، 433 تن جمعیت داشت (کریمان، 1/ 507؛ فرهنگ ... ، 1/ 72؛ ستوده، 1/ 358؛ گزارش ... ، 2). آب مورد نیاز اهالی آن برای آشامیدن و کشاورزی، از قنات کهریز که آسیاب این روستا را به گردش درمی‎آورد، تأمین می‌شد («حصارک»، بش‍ ‌). روستای حصارک دو مسجد، یک تکیه و یک گورستان نیز داشت (بلاغی، 44).
سرلشکر فضل‌الله زاهدی (نخست‎وزیر از 1332 تا 1334 ش) مالک ویلایی در حصارک بود که روزهای متمادی پیش از کودتای 28 مرداد 1332، در آنجا به سر می‌برد و به نوشتۀ اردشیر زاهدی، برنامه‌ریزیهای کودتا در همین ویلا صورت گرفته بود. از دیگر وقایع مهم در ویلای حصارک، نخستین دیدار محمدرضا شاه با فرح دیبا بود که در پایان، به ازدواج آن دو انجامید. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این ویلا مصادره شد و در اختیار وزارت امور خارجه قرار گرفت (زاهدی، 120-123؛ «محل ... »، بش‍ ‌).
در اواسط دهۀ 1340 ش، روستای حصارک با گسترش کالبدی شهر تهران به این شهر ضمیمه، و از آن پس به محله‌ای از محله‌های تهران بزرگ بدل شد. محلۀ حصارک از شمال و غرب به ارتفاعات البرز، از جنوب به محلۀ جماران، و از شرق به محلۀ منظریه محدود است (محمودیان، 20؛ «حصارک»، بش‍‌ ).
حصارک مبدأ راه صعود به قلۀ توچال، به‎ویژه کلک‎چال است. بوستان جمشیدیه، و تکیه و حسینیۀ حصارک از اماکن موجود در این محله‎اند (معتمدی، همانجا؛ «حصارک»، بش‍‌ ). 

مآخذ

اعتمادالسلطنه، محمدحسن، روزنامۀ خاطرات، به‌کوشش ایرج افشار، تهران، 1345 ش؛ بلاغی، عبدالحجت، تاریخ تهران، قسمت شمالی و مضافات، شمران قدیم، قم، 1350 ش؛ «حصارک»، کتاب اول (مل‍ ‎)؛ زاهدی، اردشیر، رازهای ناگفته (خاطرات)، به‎کوشش محمود طلوعی، تهران، 1381 ش؛ ستوده، منوچهر، جغرافیای تاریخی شمیران، تهران، 1371 ش؛ فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها)، استان مرکزی، دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش، تهران، 1328 ش؛ کریمان، حسین، قصران ( کوهسران)، تهران، 1356 ش؛ گزارش مشروح حوزۀ سرشماری تهران، وزارت کشور، تهران، 1337 ش؛ «محل خواستگاری شاه از دیبا»، بی‎بی سی‎ ... (مل‍ ‎)؛ محمودیان، علی‎اکبر و دیگران، اطلس شهرستان شمیران، تهران، 1381 ش؛ معتمدی، محسن، جغرافیای تاریخی تهران، تهران، 1381 ش؛ نیز:

آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.