بطلمیوس
بَطْلَمْیوس (بطلمیوس قَلوذی) (85-163 یا 170م)، از بزرگ‌ترین دانشمندان روزگار باستان كه در شهرت به عنوان اخترشناس و جغرافی‌دان تا روزگار حاضر همانندی نیافته است. وی دستاوردهای اخترشناسی دانشمندان روزگاران پیش از خود را گرد آورد و منظم ساخت، چكیده اخترشناسی یونانیان را تدوین و عرضه كرد، و در ریاضیات و نورشناسی و موسیقی نیز به تحقیق پرداخت. درباره زندگی وی چیزی بیش از آنچه از آثار او ــ به‌ویژه مجسطی ــ می‌توان دریافت، در دست نیست. از گزارشهای او در این كتاب معلوم می‌شود كه از مارس 127 تا فوریۀ 141 در اسكندریه در كارِ رصدِ ستارگان بوده است و از منابع متأخرتر نیز بر می‌آید كه در پتولمایوس واقع در مصرِ میانه زاده شده، و سالهای نخست حكومت ماركوس آورِلیوس (161-180م) را نیز دریافته است. درمنابع اسلامی آورده‌اند كه بطلمیوس 78 سال زیسته است. در برخی منابع نیز دوران زندگی او را از 100 تا 180م یاد كرده‌اند (ابن ندیم، 327؛ صاعد، 29-31؛ قفطی، 95-97؛ نویگباور، II / 834؛ پاولی، .(XXIII / 1788-1791
آثـار
الف ـ ستاره‌شناسی