ازندریان
اَزَنْدَریان [azandariyān]، شهری کوچک در شهرستان ملایر (استان همدان).
ازندریان که در گذشته ازناوناریان نیز خوانده می‌شد ( فرهنگ جغرافیایی ایران، 5/ 10)، در°34 و´32 عرض و°48 و´39 طول جغرافیایی(مفخم پایان،23) و880‘1 متر ارتفاع از سطح دریا، در ناحیه‌ای سرد و نیمه‌خشک قرار دارد ( فرهنگ جغرافیایی آبادیها...، 47/ 25). این آبادی با موقعیتی دامنه‌ای، در فاصلۀ 6کیلومتری راه ملایر به همدان و 32 کیلومتری شمال غربی شهر ملایر واقع است ( فرهنگ جغرافیایی ایران، همانجا؛ فرهنگ اجتماعی...، 11). مجموعه‌ای از ناهمواریها اطراف این آبادی را فرا گرفته است (بازسازی...، 17).
اهالی این‌شهر به زبان فارسی و ترکی سخن می‌گویند و پیرو مذهب تشیع هستند( فرهنگ جغرافیایی آبادیها...،همانجا). فعالیت اصلی مردم کشاورزی است ( فرهنگ آبادیها...، «1365ش»، 14). تولیدات اصلی زراعی عبارت‌اند از گندم، جو، چغندر قند، حبوبات، علوفه، صیفی و انگور ( فرهنگ اقتصادی...، 11).
آب آشامیدنی و آبیاری که پیش از این از 6 رشته قنات، رودخانۀ فصلی محلی و چشمه تأمین می‌شد ( فرهنگ جغرافیایی ایران، همانجا)، امروزه بیشتر از منابع زیرزمینی و توسط 24 حلقه چاه عمیق (با عمق متوسطی حدود 90 متر) و شماری چاه نیمه‌عمیق به دست می‌آید ( فرهنگ آبادیها...، «1367ش»، 16). وجود تأسیسات و واحدهای خدماتی گوناگون (همان، 84-85؛ فرهنگ آبادیها، «1365ش»، همانجا) موجب شده است تا ازندریان به صورت یک کانون فعال روستایی با عملکرد محلی و خدمات‌رسانی به روستاهای پیرامونی درآید. محل بیشترین رفت‌وآمد اهالی، شهر ملایر است ( فرهنگ اجتماعی، همانجا). معدن سیلیس کندلان در 5 کیلومتری شرق آبادی قرار دارد ( فرهنگ جغرافیایی آبادیها، همانجا؛ نیز نک : نام...، 42).
امام‌زاده عبدالعظیم و نیز مقبرۀ شیخ ذوالفقار در این آبادی است(همانجا). ازندریان دارای4 مسجد است ( فرهنگ جغرافیایی ایران، همانجا). آثار قلعه‌ای به نام مؤمن خان و نیز تپه‌ای به نام قزل‌قلعه‌سی از آثار قدیمی این آبادی است (همانجا).
شرکت تولیدی سیلیس همدان و نیز شماری کارگاههای صنعتی مانند جوشکاری، نجاری و تراشکاری در این آبادی وجود دارد (همانجا).
جمع (برآورد 1384ش): 251‘9 تن.
مآخذ
بازسازی و برآورد جمعیت شهرستانهای استان همدان، براساس محدودۀ سال 1380ش، مرکز آمار ایران، 1380ش؛ فرهنگ آبادیهای کشور «1365ش»، شهرستان ملایر، مرکز آمار ایران، تهران، 1367ش؛ فرهنگ آبادیهای کشور، سرشماری عمومی کشاورزی (1367ش)، استان همدان، مرکز آمار ایران، تهران، 1369ش؛ فرهنگ اجتماعی دهات و مزارع، استان همدان، جهاد سازندگی، تهران، 1363ش؛ فرهنگ اقتصادی دهات و مزارع، استان همدان، جهاد سازندگی، تهران، 1363ش؛ فرهنگ جغرافیایی آبادیهای کشور (همدان)، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران، 1376ش؛ فرهنگ جغرافیایی ایران، استان کردستان، دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش، تهران، 1331ش؛ مفخم پایان، لطف‌الله، فرهنگ آبادیهای ایران، تهران، 1339ش؛ نام و نشان معادن فعال کشور (1365ش)، مرکز آمار ایران، تهران، 1368ش.