احمد بن حنبل

اَحْمَدِ بْنِ حَنْبَل، ابوعبدالله احمد بن محمد بن حنبل بن هلال شیبانی مروزی (ربیع‌الاول 164-12 ربیع‌الاول 241 / نوامبر 780-31 ژوئیۀ 855)، پیشوای حنبلیان، از رهبران بزرگ فكری اصحاب حدیث و محدث نامداری كه به‌ویژه به واسطۀ نقشی كه در مـاجرای «محنه» ایفـا كرد، شهرت بسیـاری ــ حتـی در دورۀ زندگانیش ــ به دست آورد. احمد مدافع و مروج طریقۀ اصحاب حدیث در دوره‌ای بود كه معتزلیان از قدرت و نفوذ قابل توجهی برخوردار بودند. وی به سبب مخالفتش با نظریۀ خلق قرآن در داستان محنه به‌عنوان مدافع اصحاب حدیث و افكار آنان شناخته می‌شود. احمد نه تنها طریقۀ اصحاب حدیث را كه خود از پیشینیان به میراث برده بود، احیا كرد، بلكه با تعالیمی كه عرضه داشت، برای تنظیم مبانی فکری آنان كوشش كرد و از همین رو، پس از وی اصحاب حدیث بیش از هر كس به گفته‌ها و نوشته‌های وی در تأیید افكار خویش استناد جسته‌اند. 

بخش اول ـ زندگی و آثار 

زندگی